Çocuklar Neden Altını Islatır?

Çocuklarda Alt Islatma Problemi

Çocuğun 6 yaşını geçtiği halde, 3 ay süreyle haftada en az 2 gece altını ıslatması, çocuklarda alt ıslatma sorununu düşündürür.

Çocuklarda alt ıslatma, tedavi edilmediği takdirde çocuğun aktivitelerine önemli ölçüde sınır koyar. Örneğin, misafirlik veya yolculuk gibi nedenlerle evden ayrı kaldığı durumlarda çocuk altını ıslatma korkusu yaşar. Bu durum, özgüven eksikliğine yol açabilir.

Çocuklarda alt ıslatma (enürezisin) 10 yaşından sonra gelişim açısından risk taşıdığı düşünülürse, sorunun erken dönemlerde çözülmesi gerektiği daha iyi anlaşılır.

Çocuklarda Alt Islatma Nedenleri?

Alt ıslatma problemi psikolojik yahut biyolojik kökenli olabilir. Bu nedenle, böyle bir problem yaşayan çocukta, öncelikle;

• Genetik yatkınlık
• Hormonal etkenler
• Mesane kası gelişiminde gerilik gibi

problemin biyolojik kökenli olduğunu gösteren sebeplerin olup olmadığı araştırılmalıdır.

Bundan dolayı, rahatsızlık biyolojik bir sebepten kaynaklanıyorsa, çocuk bir uzmana götürülmelidir. Şayet rahatsızlığın biyolojik değil de psikolojik etmenlerden kaynaklı olduğu düşünülmüşse. Aşağıda sıralanan maddeler ışığında ailenin bu durum için yapabilecekleri konusunda bilgilenmesi gerekecektir. Bu maddeler, çocuktaki bu rahatsızlığı sürekli hale gelmeden evvel gözlemleyebilmesine Olanak verecektir. Yine bu konuda uzman bir psikiyatrist, pedagog ya da psikolojik danışman ile görüşerek gerekli önlemlerin alınmasında öncü olması için gereklidir.

Bu maddelere bakacak olursak:

Uygun olmayan tuvalet eğitimi, alt ıslatmaya zemin hazırlar. Tuvalet eğitimine erken veya geç başlamak ve bu süreçte baskı ve tehdit kullanmak yanlış eğitime örnek gösterilebilir. Tuvalet eğitimi çocuğa, gelişim durumuna göre, 15 ila 30. aylar arasında verilmelidir.

Çocuklarda alt ıslatma eğilimine zemin hazırlayan diğer etkenler;

• Farklı eve taşınma
• Okul değiştirme
• Travma oluşturabilecek yakın akraba kayıpları
• Kardeş doğumu ve neticesinde oluşan kıskançlık sendromunda ailenin yanlış tutumlar sergilemesi.
• Aile içi geçimsizlik,
• Ailenin aşırı koruyucu ve hoşgörülü yaklaşımıyla çocuğun olgunlaşamaması,
• Yetersiz ilgi ve stresli yaşam koşullarıdır.

Çocuklarda alt Islatma Sorununun Çözümü

Çocuklarda alt ıslatma probleminde, çocuklara en büyük zararı aile ve toplumun yanlış tutumları vermektedir. Alt ıslatma, birçok aile tarafından bir hastalık olarak algılanmadığından, kimi aileler öfke ve usançla çocuklarını cezalandırma yoluna gitmektedirler. Bu cezaların içinde en tehlikelisi ise cinsel organa yönelik olanlardır. Böylesi bir ceza, çocuğun ruh dünyasında kalıcı olumsuz izler bırakabilir.

Aileler çocuklarda alt ıslatma probleminin bir rahatsızlık olduğunu unutmamalıdır. Bu sorun, cezadan ve suçlayıcı tavırlardan uzak duran ailelerde daha çabuk ve kolay çözülmektedir. Unutmayın, baskıcı tutumlar, sorunu arttırmaktan başka bir işe yaramaz.

Çocuğunuza tuvalet eğitimi verecekseniz, sık yapılan hatalara düşmeyin. Özellikle tuvalet eğitimi sırasında çocuğun altına bez takılması en çok yapılan ve en büyük hatalardan bir tanesidir. Tuvalet eğitimine başladıysanız çocuğunuzun çarşaf altına naylon dahi sermeniz gerekse bebek bezi kullanmamalısınız.

Bu durum çocukta geri dönüş sendromu dediğimiz bebeklikte gösterdiği karaktere geri dönme ve o şekilde davranma eğilimi gösterebilir. Ya da çocuk, nasılsa bebek bezi kullanıyorum rahat rahat ıslatabilirim psikolojisine de kapılabilir.

Çocuklarda Alt Islatma Problemi

Çocuklarda Alt Islatma Probleminde Bebek bezinin Rolü

Bu durumu bebek bezi yerine, yatmadan evvel tuvalete gitmesini sağlayabilir ya da yatmadan önce herhangi bir sıvı almamasını sağlayarak aşabilirsiniz. Ama bunun da bir takım önlemleri olmalıdır. Örneğin yatmadan evvel herhangi bir sıvı vermeyecekseniz bunu çocuğunuzla konuşmalısınız. Onun haberi olmadan böyle bir şey yaparsanız bu, çocuğunuzda suçluluk duygusu yaratabilir. Veya çocuk sizinle bir şekilde inatlaşarak özellikle sıvı almak ya da altını ıslatmak gibi aksi davranışlar sergileme yoluna gidebilir.

Şayet yatmadan evvel sıvı vermeyecekseniz bu durumu, aile bireylerinden kimsenin duymayacağı bir ortamda çocuğunuzla birebir konuşarak halletmelisiniz. Onun da onayını almanız bu durumda hem çocuğun farklı bir davranışa yönelmesini önleyecek hem de kendine olan güvenini koruyacaktır.

Örneğin bir yere gittiniz, çocuk evde yaptığınız anlaşmayı ihlal etti. Böyle bir şey olduğunda çocuğunuza kesinlikle sözlü olarak uyarı vermeyin ya da onu küçük düşürecek şeyler söylemeyin. Bu durum çocuğun ruhsal yapısını etkileyecektir. Bunun yerine eve geldiğinize yine aile bireyleri olmadan onun anlayacağı bir dille ve nezaket çerçevesinde tekrar konuşun. Ama dışarıda bu durumlar tekrar ediyorsa onun ve sizin anlayacağı bir şekilde işaretlerle uyarı verebilirsiniz. Unutmayın ki alt ıslatmanın tek nedeni sıvı gıda almak değildir.

Tuvalet eğitiminde dikkat edilmesi gereken en büyük etken, çocuğun yatmadan evvel tuvaletini yapmasını sağlamaktır. Annelerin burada yaptığı en büyük hata ise çocukları geceleri sık aralıklarla uyandırarak tuvalet ihtiyacını gidermesini sağlamaya çalışmaktır.

Çocuk, gecede en fazla iki defa uyandırılmalıdır. İlk uyandırma, yattıktan 1,5-2 saat sonra, diğeri ise eğer gerekiyorsa sabaha karşı yapılabilir.

Çocuğunuzu uyandırınca önce kendisine gelmesini sağlamalı, tuvaletini öyle yaptırmalısınız. Aksi halde çocuk, tam olarak uyanmadığı için, tuvaletini uykuda yaptığını zanneder ve uykuda alt ıslatmalarında artış görülebilir.

Dışkı Tutamama (Enkoprezis)

Alt ıslatmaya oranla daha az rastlanan ve daha ciddi bir ruhsal uyumsuzluk belirtisidir. Dışkı kaçırma durumu daha çok erkek çocuklarda görülür.

Zaman zaman istem dışı olarak meydana gelen dışkı tutamamayla bir hastalık olan enkoprezisi birbirinden ayırmak gerekir.

Enkoprezis, herhangi bir ilaca ya da hastalığa bağlı Değildir. Bu durum; çocuğun 4 yaşından itibaren 3 ay süreyle ve en az ayda bir kere olmak üzere dışkısını kontrol edemeyerek altını kirletmesine verilen isimdir.

Enkoprezisi olan çocuklarda konuşmada gecikme, dikkat dağınıklığı ve öğrenme güçlüğü gibi durumlar da görülebilir.

Enkoprezis Nedenleri

Bağırsak işlevlerinde yapısal bir bozukluk olabileceği gibi, kusurlu tuvalet eğitimi ya da stres de dışkı kaçır maya sebep olabilir. Ölümler, ayrılıklar, kardeş doğumu, okula başlama ve hastalanma enkoprezise sebep olan etkenler arasındadır. Örneğin, yakın zamanda kardeşi olan çocuk, ilgiyi kendisine çekmek için dışkısını küçük kardeşi gibi yapmaya başlayabilir.

Kimi aileler çocukları büyüse dahi onları bebek gibi görür ve çocuğa bu şekilde muamele ederler. Çocuk, ailenin kendisine gösterdiği ‘bebeksi’ tutuma, dışkı kaçırarak uyum sağladığını düşünebilir.

Çocuk dışa vuramadığı saldırganlık dürtülerini bu yolla ifade eder. Veya kendisine uygulanan katı disiplin kurallarına karşı bir başkaldırı ve öç alma aracı olarak bu yola başvuruyor olabilir.

Çocuklarınıza tuvalet eğitimini erken dönemlerde vermeye çalışmayınız bu da çocuk için ve sizin için de sancılı bir dönem olabilir. Tuvalet eğitimine erken başladığınızda, çocuklarda gözlemlendiğine göre, genelde annelerle ters düşmektedirler. Böyle olunca da çocuk bilerek ve annesine aksi yönde hareket etmek için tuvaletini altına yapabilmektedir.

Enkoprezis Neler Yapılabilir?

Dışkı kaçırma durumu söz konusu olduğunda, öncelikle uzman bir hekim tarafından çocuğun tıbbi kontrollerinin yapılması gerekir. Sorunun organik kökenli olmadığı anlaşılırsa (yani sorun psikolojik kökenliyse) buna neden olan stres faktörü uzman yardımıyla ortadan kaldırılmaya çalışılır.

Alt ıslatma probleminde olduğu gibi burada da aileye düşen görevler vardır. Bunlar güvenilir bir ilişki zeminiyle, çocuğu utanç ve suçluluk duygularına itmeden hareket etmektir.