Yalan Söylememesi İçin Ne Yapmalıyım (I)

Ebeveynler çocuklarına yalan söylememeyi öğretmek için çok zaman harcar. İlkokul çağındaki birçok çocuk ciddi yalanlar söylemeyi öğrenmiştir ama yine de bu onların durumları abartarak “beyaz yalanlar” söylemelerine engel değildir. Çocukların doğruyu söylemeyi alışkanlık haline getirebilmesi için birçok unsur bir araya gelmelidir. Öncelikle ebeveynler bu konuda kesin kurallar koymalıdır. İkincisi çocuklar yalan söyledikleri zaman geçici de olsa anne babalarının güvenini zedeleyeceklerini bilmelidir. Çocuklar ebeveynlerini memnun etmeye meyilli olduklarından onların güvenlerini kaybetmekten korkar. Üçüncüsü eğer çocuklar yalan söylemenin yanlış bir şey olduğunu bilirse, bunu yaptıklarında kendilerini suçlu hisseder. Suçluluk duygusu rahatsız edicidir ve yanlış davranışı önlemede etkili bir unsurdur. Diğer yandan çocuklar yalan söylemenin onlara bir şey kazandırmayacağını anladıklarında da bu tutumdan vazgeçerler. Son olarak çocuklar dürüst olmanın, yalan söylemekten daha olumlu sonuçlar verdiğini hissetmelidir. Çocuklar birçok şekilde gerçeğin az da olsa saptırılabileceğini gözlemler. Ebeveynler, “Birazdan geliyorum.” deyip yarım saat sonra ortaya çıkabilir veya öğretmenleri, “Birazdan sen okuyacaksın.” diyerek çocuğu bekletip, hatta okuma parçasını ona okutmayabilir. Televizyonda reklamlarda gördükleri oyuncakların hiç de söylendiği gibi olmadığını fark edebilirler. “Bu bebeğin konuştuğunu söylüyorlardı ama konuşmuyor. Hani yalan söylemek kötü bir şeydi?” şeklinde söylenebilirler. Diğer yandan ebeveynlerinin telefonda başka yetişkinlere, “Çok üzgünüm gelemem, kendimi kötü hissediyorum.” gibi yalanlar söylediklerine de şahit olurlar.